“Một người được cứu như thế nào?”

Đây là câu hỏi mà nhiều người đặt ra với những người Cha (Abba) và người Mẹ (Amma) thiêng liêng trong sa mạc của Ai Cập cổ đại để chỉ cho họ “những gì phải làm” cách cụ thể trong “đời sống thực tế”, để đạt được sự cứu rỗi. Con đường nào phải theo, bài tập nào phải hoàn thành, nhân đức nào phải tập, làm thế nào để chiến thắng sự tấn công của ma quỷ và những cám dỗ của nó: trong thực hành, cần sống như thế nào, ở đây và bây giờ, để có được sự sống đời đời.

Những lời khuyến khích và chỉ dạy mà những người Cha và người Mẹ ẩn sĩ Ai Cập cổ đại đã đưa ra để giúp các môn sinh - tu sĩ và giáo dân - đã được thu thập và viết ra trong nhiều loạt sách Cách ngôn của các Giáo phụ, trong đó quan trọng nhất là sách Bảng chữ cái, được tác giả sưu tầm và sắp xếp theo thứ tự bảng chữ cái tên của họ; trong khi sách được gọi là Hệ thống được sắp xếp theo các chủ đề, chẳng hạn như: khiêm nhường, vâng lời, bác ái, không phán xét.

Trong bộ Bảng chữ cái, 133 người Cha và 3 người Mẹ đã được liệt kê. Đó là những người Mẹ Sarra, Theodora và Sincletica. Mặc dù những con số những người Mẹ rất ít so với số người Cha, tuy nhiên, không phải là ít quan trọng hơn. Những câu nói của họ là một bằng chứng quan trọng về danh tiếng của họ, về lời dạy và vai trò của họ.

Nhưng những người Mẹ này là ai, những người đã biến việc bước theo Đấng Phục sinh thành mục đích duy nhất của cuộc đời họ?

Họ là những phụ nữ từ thời trẻ, trong nhà riêng và trong sự cô tịch của một ngôi mộ, như Sincletica, hoặc trong những nơi ở đơn độc, như Sarra, hoặc trong tu viện, như Teodora, đã dâng hiến cuộc sống của họ trong đời ẩn sĩ, để thực hiện một hành trình khổ hạnh nghiêm túc và khó khăn, dưới sự hướng dẫn của Thánh Thần, Đấng đã đưa họ đến chóp đỉnh của nhân đức. Hành trình thiêng liêng này cũng cho họ đặc sủng hướng dẫn thiêng liêng, nghĩa là khả năng biết hướng dẫn những người đến xin họ những lời chỉ dẫn đến sự cứu rỗi, ngang qua sự phân định những Lời được soi sáng.

Luôn sẵn sàng khuyên nhủ, khích lệ, an ủi, đồng hành với sự nghiêm khắc và dịu dàng, trong khi bao bọc những người con nam nữ bằng lời cầu nguyện của họ, để một khi đã vượt qua được mọi cạm bẫy của ma quỷ, họ sẽ được Thần Khí làm cho sống động và biến đổi.

Tình mẫu tử thiêng liêng của họ không chỉ dành cho phụ nữ, trinh nữ hay đã kết hôn, mà còn dành cho cả các đan sĩ, các linh mục và thậm chí cả các giám mục, cũng như các tín hữu giáo dân. Thực tế, việc hướng dẫn thiêng liêng không liên quan đến yếu tố giới tính, nhưng đến hành trình được thực hiện trong Thánh Thần, để trở thành ‘người nữ của Thiên Chúa’, và những người mang Thần Khí, cho phép họ có khả năng “neo thân tàu vào bến cứu độ, gắn đời mình vào đức tin nơi Thiên Chúa như một cái neo chắc chắn ” (Cuộc đời của Sincletica 19). Do đó, những người Mẹ này là một điểm tham chiếu cho toàn thể cộng đoàn đan sĩ và giáo hội.

Nhiều lời dạy khác nhau của những người Mẹ Sarra, Theodora và Sincletica được bảo tồn, phác thảo một con đường thiêng liêng, đơn giản nhưng chắc chắn.

Chẳng hạn, Mẹ Sarra chú ý đặc biệt đến tương quan một cách chân thực và mang tính xây dựng với các tu huynh, ngang qua sự tự do và trong sạch của tâm hồn, không bị chi phối bởi ước muốn được chào đón và nhận xét tốt:

“Nếu tôi cầu xin Chúa để tất cả mọi người đều hoàn toàn hài lòng với tôi, thì tôi sẽ đến sám hối trước cửa mỗi người. Tôi thà cầu nguyện cho lòng tôi được trong sạch với mọi người” (Sarra 5).

Ngược lại, Mẹ Theodora kiên quyết chịu đựng đau khổ và mọi nghịch cảnh để “giành lấy và chuộc lại thời gian” của cuộc đời (Teodora 1). Thật vậy, những đau khổ và cám dỗ có thể làm cho chúng ta trưởng thành và tiến bộ, dẫn chúng ta đến sự sống vĩnh cửu:

“Cũng như đối với cây cối: nếu không trải qua mùa đông và mưa, thì chúng không thể kết trái. Vì vậy, đối với chúng ta cũng vậy, thế kỷ hiện tại là mùa đông. Chỉ có trải qua nhiều đau khổ và cám dỗ, chúng ta mới có thể trở thành người thừa kế nước trời” (Theodora 2).

Sau cùng, Mẹ Sincletica thì đào sâu chủ đề về ơn gọi phổ quát, bởi vì đó là hoa trái của sự dấn thân cá nhân và của đức tin vào Thiên Chúa, Đấng hoạt động trong chúng ta. Khi ngỏ lời với những người đã được thánh hiến cho Thiên Chúa, Mẹ cảnh giác họ rằng:

Dường như chúng ta đang đi về phía bình yên trên biển, trong khi những người của thế gian đang gặp nguy hiểm. Chúng ta di chuyển ban ngày được hướng dẫn bởi mặt trời của công lý; và ngược lại, những người của đêm tối bị dẫn dắt bởi sự vô minh. Nhưng thường xảy ra là những người của thế gian, thấy mình trong đêm giông bão, kêu gào và cảnh giác, họ có thể cứu được con thuyền, trong khi chúng ta, do lơ là, đã chết đuối trong biển “bình lặng vì đã buông bánh lái của sự công chính” (Sincletica 26)

Những nhân cách, những người Mẹ này, trong một thời gian dài, không được biết đến và quý chuộng bởi những nhà nghiên cứu, cả về học thuật lẫn thần học, và ngày nay phải được tái khám phá để nâng cao vai trò của phụ nữ trong lịch sử Giáo hội.

Maria Luciana Tartaglia o.s.b.

Đại học Giáo hoàng San Anselmo

Nguồn tin:  https://www.vaticannews.va/vi/