1. Bài đọc 1:  Gr 38, 4-6. 8-10

Trong những ngày ấy, các thủ lãnh tâu vua rằng: “Chúng tôi xin bệ hạ cho lệnh giết người này, vì nó cố ý nói những lời làm lũng đoạn tinh thần chiến sĩ còn sống sót trong thành này và toàn dân. Thực sự tên này không tìm hoà bình cho dân, mà chỉ tìm tai hoạ”. Vua Sêđêcia phán rằng: “Ðấy nó ở trong tay các ngươi, vì nhà vua không thể từ chối các ngươi điều gì”. Họ liền bắt Giêrêmia và quăng xuống giếng của Melkia con Amêlec, giếng này ở trong sân khám đường, họ dùng dây thả Giêrêmia xuống giếng. Giếng không có nước, chỉ có bùn, nên ông Giêrêmia sa xuống bùn.

Abđêmêlech ra khỏi đền vua và đến tâu vua rằng: “Tâu bệ hạ, những người này chỉ toàn làm những điều ác đối với tiên tri Giêrêmia, họ ném ông xuống giếng cho chết đói dưới đó, vì trong thành hết bánh ăn”. Vậy vua truyền dạy Abđêmêlech người Êthiôpi rằng: “Hãy đem ba mươi người ở đây theo ngươi, và kéo tiên tri Giêrêmia ra khỏi giếng trước khi ông chết”.

2.  Đáp ca:  Ðáp Ca: Tv 39, 2. 3. 4. 18

Ðáp:  Lạy Chúa, xin cấp tốc trợ phù con (c. 14b).

Xướng:

1)  Tôi đã cậy trông, tôi đã cậy trông ở Chúa, Người đã nghiêng mình về bên tôi, và Người đã nghe tiếng tôi kêu cầu.

2)  Người đã kéo tôi ra khỏi hố diệt vong, khỏi chỗ bùn nhơ; Người đã đặt chân tôi trên đá cứng, và đã làm vững bước chân tôi. 

3)  Và Người đã đặt trong miệng tôi một bài ca mới, bài ca mừng Thiên Chúa chúng ta; nhiều người đã chứng kiến và tôn sợ, và họ sẽ cậy trông vào Chúa. 

4)  Phần con, khốn khổ cơ bần, nhưng mà có Chúa ân cần chăm nom. Người là Ðấng phù trợ và giải thoát con, ôi lạy Chúa, xin Ngài đừng chậm trễ. 

3. Bài đọc 2: Dt 12, 1-4

Anh em thân mến, cả chúng ta, chúng ta cũng có một đoàn thể chứng nhân đông đảo như đám mây bao quanh, chúng ta hãy trút bỏ tất cả những gì làm cho chúng ta nặng nề và tội lỗi bao quanh chúng ta. Chúng ta hãy cương quyết xông pha chiến trận đang chờ đợi ta. Chúng ta hãy nhìn thẳng vào Ðức Giêsu, Ðấng khơi nguồn đức tin và làm cho nó nên hoàn tất; vì trông mong niềm vui đang chờ đón mình, Người đã chịu khổ giá, bất chấp sự hổ thẹn, và rồi lên ngự bên hữu ngai Thiên Chúa. Anh em hãy tưởng nghĩ đến Ðấng đã liều thân chịu cuộc tấn công dữ dội của những người tội lỗi vào chính con người của Ngài, ngõ hầu anh em khỏi mỏi mệt mà thất vọng. Vì chưng, trong khi chiến đấu với tội lỗi, anh em chưa đến nỗi phải đổ máu.

4.  Tin Mừng:  Lc 12, 49-53

Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: “Thầy đã đến đem lửa xuống thế gian và Thầy mong muốn biết bao cho lửa cháy lên. Thầy phải chịu một phép rửa, và lòng Thầy khắc khoải biết bao cho đến khi hoàn tất. Các con tưởng Thầy đến để đem sự bình an xuống thế gian ư? Thầy bảo các con: không phải thế, nhưng Thầy đến để đem sự chia rẽ. Vì từ nay, năm người trong một nhà sẽ chia rẽ nhau, ba người chống lại hai, và hai người chống lại ba: cha chống đối con trai, và con trai chống đối cha; mẹ chống đối con gái, và con gái chống đối mẹ; mẹ chồng chống đối nàng dâu, và nàng dâu chống đối mẹ chồng”.

5.  Suy niệm

5.1   Lửa và gươm

Tổ chức Open Doors làmột tổ chức quốc tế hơn 60 năm qua dấn thân hỗ trợ các Kitô hữu bị bách hại. Trong cuộc họp ngày 19-1-2022 tại Roma, Tổ chức này đã đưa ra các con số liên quan đến các cuộc bách hại Kitô hữu trên toàn thế giới. Theo đó, trong khoảng thời gian từ ngày 01-10-2020 đến 30-9-2021, có hơn 360 triệu Kitô hữu, ở 76 quốc gia đã bị “bách hại và phân biệt đối xử mạnh mẽ”, so với 340 triệu vào năm 2020. Từ 9 năm qua, bách hại tôn giáo ngày càng gia tăng. Năm 2021, gần 6 nghìn (chính xác là 5.898) Kitô hữu bị giết, tăng 24% so với năm 2020 (4.761 trường hợp) (Nguồn: Vatican News, bản tin điện tử ngày 20-1-2022). Những Kitô hữu này là nạn nhân của những xung đột và kỳ thị tôn giáo. Họ bị ngược đãi và giết chết, chỉ vì họ tin vào Đức Giêsu. Lửa và gươm mà Chúa Giêsu đã nói vẫn đi ngang qua Giáo Hội và qua cuộc đời của mỗi tín hữu. Thập giá vẫn đi ngang qua xã hội hôm nay.

Đức Giêsu đã dùng hình ảnh lửa và gươm để diễn tả những gian nan thử thách mà những ai tin vào Người sẽ phải trải qua. Khi nói đến lửa và gươm là người ta nghĩ đến chiến tranh, bạo lực, chia rẽ và xung đột. Những ai tin vào Đức Giêsu, phải dành cho Người một mối tình chung thuỷ và ưu tiên, đôi khi phải vượt lên những mối liên hệ huyết thống thiêng liêng. Trong thực tế, một số anh chị em trưởng thành xin gia nhập Đạo gặp chống đối gay gắt từ phía gia đình, anh chị em, vì những người này có thành kiến với Giáo Hội Công giáo. Có những người can đảm chấp nhận những mâu thuẫn để theo Đức Giêsu. Lửa và lưỡi gươm đang đi ngang qua cuộc đời của họ. Tuy vậy, với thời gian, lòng đạo đức và thiện chí tuân theo giáo huấn của Chúa Giêsu sẽ thuyết phục những người còn nghi ngại, và hoà bình đã trở lại. Niềm vui đong đầy khi việc theo Chúa Giêsu không còn là một mối nghi kỵ.

Nếu hôm nay chúng ta thấy những người tin vào Chúa bị bách hại, thì đây không phải là điều gì mới mẻ. Từ xa xưa trong lịch sử, các ngôn sứ, là những người được sai đi để nói lời Chúa cũng đã bị bách hại và bạc đãi. Ngôn sứ Giêrêmia là một trong những trường hợp đó. Ông sống ở thế kỷ thứ Sáu trước Công nguyên, trong một bối cảnh vô cùng phức tạp. Đó là thời dân Do Thái sắp sửa bị bắt đi đày ở Babylon. Thay vì những mưu đồ chính trị của vua và triều đình, Giêrêmia chuyển tải sứ điệp của Thiên Chúa, kêu sám hối và canh tân. Vì việc này, các thủ lãnh đã âm mưu giết ông, vì cho ông là người phản loạn, làm nản chí các binh sĩ. Giêrêmia là hình ảnh Đấng Cứu thế. Những gì đã diễn ra đối với ông, sau này cũng đã xảy đến với Chúa Giêsu. Các thượng tế và kỳ mục Do Thái đã tố cáo Chúa là phản loạn và âm mưu chính trị. Nếu ông Giêrêmia được kéo lên khỏi giếng, thì Đức Giêsu đã sống lại ra khỏi mồ, chiến thắng vinh quang. Qua đó, Chúa khẳng định với chúng ta, những ai trung tín với Người sẽ được vinh quang với Người.

Không chỉ nhìn lửa và gươm với khía cạnh tiêu cực. Lửa mà Chúa Giêsu đem đến trần gian là lửa tình yêu. Vì vậy mà Người khao khát mong cho lửa ấy bùng lên. Người mời gọi chúng ta cộng tác với Người để làm cho lửa yêu thương bừng cháy trong tâm hồn con người và nơi mọi nẻo đường xã hội. Gươm không chỉ để chém giết, nhưng còn để chúng ta biết phân định xấu tốt, để chúng ta sống trung tín với Chúa. Thánh Phaolô đã dùng hình ảnh lưỡi gươm để so sánh với sức mạnh của Lời Chúa: “Lời Thiên Chúa là lời sống động, hữu hiệu và sắc bén hơn cả gươm hai lưỡi: xuyên thấu chỗ phân cách tâm với linh, cốt với tuỷ; lời đó phê phán tâm tình cũng như tư tưởng của lòng người” (Dt 4,12). Nội dung Lời Chúa không phải chỉ khen ngợi mà còn phê phán. Chúa Giêsu khen ngợi những người có lòng tin vững vàng như người đàn bà goá, vị sĩ quan Rôma, nhưng cũng kịch liệt lên án sự giả hình khoe khoang nơi các luật sĩ và biệt phái. Người không ngại ngần gọi quận vương Hêrôđê là “con cáo già” khi ông này đe doạ trục xuất và giết Chúa (x. Lc 13,32). Người tuyên bố sẵn sàng lên Giêrusalem, dù biết rằng nơi đó những đau khổ đang chờ đợi Người.

Nếu Chúa Giêsu đã đi trên con đường thập giá, và đã cứu độ con người bằng cái chết trên thập giá, thì chông gai thử thách là điều đương nhiên đối với các môn đệ Người. Thánh Phaolô khuyên giáo dân Híp-ri: “Anh em hãy tưởng nhớ Đấng đã cam chịu để cho những người tội lỗi chống đối mình như thế, để anh em không sờn lòng nản chí”.

Hành trình Đức tin là hành trình theo Chúa. Đây là một hành trình liên lỉ suốt đời. Hình ảnh lửa và gươm không làm chúng ta nhụt chí, nhưng giúp chúng ta kiên trì trong Đức tin. Bởi lẽ chúng ta biết trước những gì sẽ chờ đợi chúng ta trước mắt: đó là gian nan thử thách, là những chông gai trong cuộc đời. Thế gian là bãi chiến trường. Đã bước vào trần gian là phải qua cuộc chiến đấu khốc liệt, không chỉ để mưu sinh, nhưng còn để nên hoàn thiện. Trong cuộc chiến này, người tín hữu không đơn lẻ, vì có Chúa ở cùng chúng ta. Hãy cùng tác giả Thánh vịnh hát lên lời kinh phó thác: “Thân phận con khốn khổ nghèo hèn, nhưng Chúa hằng nghĩ tới. Ngài là Đấng phù trợ, là Đấng giải thoát con”. Xin đừng quên rằng sau thập giá là phục sinh. Sau những cố gắng hy sinh là phần thưởng cao quý Chúa dành cho những ai yêu mến Ngài cách trọn vẹn.

5.2   Thập giá và niềm vui

Theo tâm lý thông thường, ai trong chúng ta cũng thích nghe những lời ngọt ngào êm tai và đem lại niềm vui. Lời Chúa trong Tin Mừng hôm nay lại gồm những ngôn từ xem ra khó chấp nhận: “Anh em tưởng Thày đến để ban hòa bình cho trái đất sao? Thày bảo cho anh em biết: không phải thế đâu, nhưng là đem chia rẽ”. Chắc hẳn nhiều người trong chúng ta không khỏi lúng túng khi tìm cách hiểu đoạn Tin Mừng này. Tuy vậy, nếu suy tư về hành trình đức tin, mỗi chúng ta đều công nhận một điều, để đến với Chúa Giêsu, phải chấp nhận nhiều hy sinh cố gắng. Có những người theo Chúa Giêsu phải vượt qua nhiều trở ngại. Những trở ngại đến từ nhiều phía: cha mẹ, anh em, họ hàng và bạn bè. Như thế, để có thể theo Chúa Giêsu, phải chấp nhận những buông bỏ, để lựa chọn và gắn bó với Người. Và thế là, vì theo Chúa Giêsu mà xảy ra mâu thuẫn, thậm chí xung đột căng thẳng giữa những thành viên trong cùng một gia đình.

Có thể nói, Giêrêmia là một ngôn sứ trải qua nhiều cực nhọc gian nan nhất. Vì trung thành chuyển tải sứ điệp của Chúa mà người đồng hương đã gọi ông là tên “tứ phía kinh hoàng”. Đoạn sách thánh được đọc hôm nay kể lại việc người Do Thái căm ghét ông và lập mưu bỏ ông xuống giếng sâu, nhằm giết chết ông. Nhờ lòng thương cảm của một người khác là ông Evét Mêléc, ông Giêrêmia đã được đưa lên khỏi hầm. Trong lúc người Do Thái thích nghe những lời ngọt ngào, Giêrêmia lại tuyên bố những lời cảnh cáo, trách móc và đe dọa. Tuy vậy, lời ông nói không phải là của cá nhân ông, mà ông chuyển tải ý định của Thiên Chúa. Những lời ấy vừa nhằm giúp cho quốc dân tránh tai họa, vừa uốn nắn giúp họ tìm được sức mạnh nơi Thiên Chúa. Ngôn sứ là người nói lời của Chúa. Ngôn sứ cũng là người gánh chịu những hậu quả do lòng thù ghét của dân. Tuy vậy, những ai trung thành với sứ mạng loan báo sứ điệp của Chúa sẽ được Ngài thương và cứu chữa. Giêrêmia được cứu sống, đó là bằng chứng ơn phù trợ của Chúa dành cho những ai trung tín với Ngài.

Như thế, con đường theo Chúa vừa ngọt ngào vừa chông gai. Chính Chúa Giêsu cũng đã đi trên con đường thập giá và đã tự nguyện chết trên thập giá để bày tỏ tình thương của Thiên Chúa. Chúa đã đau khổ để nâng đỡ cảm thông những người đau khổ. Thập giá mang muôn màu sắc và muôn hình muôn vẻ. Thập giá cũng hiện diện mọi nơi trong đời sống của chúng ta. Có thể đó là những khác biệt trong suy nghĩ của những thành viên trong một gia đình hay một cộng đoàn; có thể đó là một người bạn đời hay một người hàng xóm có tính nết không mấy dễ chịu; có thể đó là một sự kiện xảy đến làm chúng ta gặp nhiều điều bất tiện… Người Kitô hữu đón nhận thập giá không phải như con trâu mang cày ì ạch bước đi, nhưng như một người chia sẻ gánh nặng của người khác một cách vui vẻ và với mục đích xây dựng cuộc sống bình yên an hòa.

Tác giả thư gửi giáo dân Do Thái đã khẳng định: “Chính Người đã khước từ niềm vui dành cho mình, mà cam chịu khổ hình thập giá, chẳng nề chi ô nhục, và nay đang ngự bên hữu ngai Thiên Chúa”. Tác giả cũng khuyên chúng ta hãy nhìn lên Chúa Giêsu chịu khổ hình để không sờn lòng nản chí khi gặp đau khổ gian nan (Bài đọc II).

“Thày đã đến ném lửa vào mặt đất, và Thày những ước mong phải chi lửa ấy đã bùng lên!”. Ngọn lửa mà Chúa Giêsu đem đến cho trần gian, đó là lửa tình yêu và sức mạnh, là lửa nhiệt huyết rao giảng tình thương Thiên Chúa đối với con người. Hôm nay, Người vẫn mong cho ngọn lửa ấy sáng lên nơi cuộc đời này. Dẫu biết rằng giáo huấn của Chúa Giêsu sẽ được đón nhận nhiều cách khác nhau, nhưng chúng ta không vì thế mà nản chí ngã lòng. Hãy thắp lên ngọn lửa có tên Giêsu, để chiếu rọi mọi nơi tăm tối và mọi góc khuất của cuộc sống. Hãy là một đốm lửa, dù nhỏ nhoi và mong manh yếu ớt, giữa những tăm tối bủa vây xung quanh, hầu sưởi ấm và thắp sáng cho những người lân cận.

Thập giá là biểu tượng của đau khổ, nhưng thập giá cũng đem lại hạnh phúc và niềm vui. Chúa Giêsu đã vác thập giá và đã chết trên thập giá, nhưng Người đã sống lại vinh quang. Thập giá chỉ là một chặng đường, dùng có nặng nề đến mấy cũng chỉ là nhất thời chứ không phải là đích điểm. Đích điểm cuộc đời chúng ta chính là hạnh phúc viên mãn nơi Thiên Chúa. Người có đức tin vững vàng sẽ làm cho thập giá nở hoa và tỏa hương thơm ngát. Đó chính là hương thơm của sự thánh thiện, của lòng yêu mến và trung thành.

+TGM Giuse Vũ Văn Thiên

Nguồn tin:  https://www.tonggiaophanhanoi.org/