Thánh Gioan Maria Vianney

Linh Mục (1786 – 1859)

1.  Tiểu Sử Thánh Gioan Maria Vianney 

Gioan Maria Vianney sinh ngày 8 tháng 5 năm năm 1786 tại Dardilly. Cha mẹ ngài là những nông dân trung kiên với đức tin, đạo đức. Suốt thời cách mạng Pháp, họ thường bí mật tiếp rước các linh mục đến trú ngụ. Vì vậy Gioan là một trẻ em có mặt trong các buổi lễ cử hành lén lút tại lẫm lúa và được chứng kiến rất nhiều mẫu gương anh hùng với đức tin.

Năm lên 11, Gioan được cha Greboz cho xưng tội lần đầu. Tháng 5 năm 1798 Gioan được mẹ dẫn sang nhà bà dì ở Ecully để dọn mình rước lễ vỡ lòng. Mùa xuân năm 1799 Gioan cùng với 15 em khác được rước lễ vỡ lòng trong một thánh lễ được cử hành giữa đống rơm. Ngài rước lễ rất sốt sắng và đã giữ cho đến chết tràng chuỗi Mân Côi kỷ niệm ngày hạnh phúc này

Năm 1800 thanh bình trở lại với các tín hữu, khi Napoléon nhận biết rằng không có tôn giáo thì không có một tổ chức nào có thể tồn tại vững bền được. Từ nhỏ Gioan đã muốn làm linh mục. Khi bày tỏ ý định tốt đẹp này, ngài đã 17 tuổi và mới chỉ qua bậc tiểu học. Mẹ ngài tán thành chí nguyện, nhưng cha ngài với óc thực tế đã băn khoăn rất nhiều và không chấp nhận. Mãi tới năm 1805, Gioan đến sống với cha Belley, họ Ecully. Theo học với các bạn tuổi còn nhỏ, mà trí khôn ngài lại quá trì trệ. Đã vậy vào năm 1890, ngài lại còn phải nhập ngũ. Năm sau ngài may mắn được trở về nhà

Năm 1810, Gioan gia nhập tiểu chủng viện Verrières. Hai năm trôi qua, ngài là một chủng sinh học hành rất kém. Dầu vậy ngài cũng nhận vào Đại chủng viện. Tại đây chuyển ngữ là tiếng Latinh, mà Gioan lại quá dở về môn này, khiến ban giám đốc khuyên thầy hồi tục. Không thất vọng một lần nữa cha Balley đảm nhận việc dạy dỗ người chủng sinh gương mẫu nhưng chậm trí này.

Sau khi hoàn tất chương trình học, ngày 13 tháng 8 năm 1815, Gioan Maria Vianney thụ phong linh mục tại nguyện đường Đại chủng viện Grênoble. Ngài được gọi lên chức linh mục chính vì đời sống đạo đức

Sau một thời gian học hành rất khó khăn, cha được coi là một học sinh kém, nhất là học tiếng Latin. Được bài sai đến xứ đạo Ars, một ngôi làng bé nhỏ gần Lyon, một xứ đạo khô khan nguội lạnh.

Cha bắt đầu một việc thăm viếng mọi người trong xứ, đặc biệt là những người đau yếu và nghèo nàn. Cha sống liên lỷ trong cầu nguyện, hy sinh, đền tội cho các giáo dân trong xứ đạo của mình.

Cha được Chúa ban cho các đặc ân như thấu suốt các linh hồn, nói tiên tri, biết rõ các bí mật, làm nhiều phép lạ. Nhưng cha cũng chịu nhiều đau khổ do Ma quỉ quậy phá, đặc biệt trong những đêm cha ngủ. Mỗi ngày cha ăn uống độ 15 phút, ngủ hai hay ba tiếng, thức ăn thường xuyên của cha là khoai luộc, bánh mì và nước lạnh. Hàng ngàn người ngày ngày tấp nập kéo đến xứ Ars hẻo lánh, để được nghe cha Thánh Vianney giảng dạy, kể cả các giảng sư nổi tiếng, và nhất là để được xưng tội với ngài, bởi vì cha nổi tiếng về việc hướng dẫn các tội nhân.

Sau hơn bốn mươi năm làm cha sở họ Ars, cha được Chúa gọi về ngày 4 tháng 8 năm 1859. Cha Thánh Vianney đã được xem là một vị Thánh ngay lúc còn sống, cha được Đức Thánh Cha Pio XI tôn phong lên bậc hiển thánh năm 1925, và được đặt làm bổn mạng các cha xứ nước Pháp.

Lễ kính của cha là ngày 4 tháng 8 mỗi năm. 

2.  Theo Vết Chân Người -  Lm. Phaolô Phạm Quốc Tu​ý

Sau khi thụ phong, cha Gioan Maria Vianney được cử làm phó xứ Ecully. Tháng 12 năm 1817, cha Balley qua đời, cha Vianney được cử về làm chánh sở họ Ars. Khi bổ nhiệm, cha Tổng đại diện nhắn nhủ : 

– “Đây là một họ đạo nhỏ bé nghèo nàn, thiếu vắng tình yêu Chúa. Cha hãy mang tình yêu đến cho họ”.

Ngày 9 tháng 2 năm 1818 cha đến xứ lần đầu với hành lý khiêm tốn chất trên một chiếc xe tay, gồm một chiếc giường cũ, một rương sách và ít đồ vặt vãnh khác. Tới gần làng, ngài dừng chân hỏi đường. Bọn trẻ chăn chiên không hiểu tiếng nói khác với thổ ngữ chúng vẫn dùng nhưng cũng đoán biết và chỉ lối cho cha. Khi biết được địa sở, cha Gioan quì gối cầu nguyện cho những người sẽ là đoàn chiên của mình. Tới nơi ngài vào thẳng nhà thờ và chìm trong kinh nguyện

Nhà xứ Ars thật nghèo nàn với vài đồ vật thật sơ sài. Chính cha sở trẻ họ đạo lại coi đời sống cầu nguyện hãm mình là phương thế để thành công. Trong khi mọi người còn triền miên giấc điệp, ngài đã xách đèn từ nhà xứ sang nhà thờ để cầu nguyện. Trước nhà tạm, nhiều lần với nước mắt ướt cả sàn nhà, ngài tha thiết cầu nguyện : 

– Lạy Chúa, con xin lãnh chịu tất cả, nhưng xin Chúa cải hóa họ đạo của con … Con bằng lòng chịu mọi đau khổ như Chúa muốn, miễn sao họ biết hồi tâm hối cải.

Chìm đắm trong kinh nguyện, cha Gioan không quan tâm tới nhu cầu thể xác, mà ngài coi như cái thây ma. Ngủ đã ít, ngài lại thường nằm trên sàn nhà. Đồ đạc người ta dâng cúng, ngài đem cho người nghèo … Vui cười ngài nói : 

– Tôi không hề mất áo choàng bao giờ. Chuyện ăn uống ngài cũng chẳng quan tâm đến, tự mình nấu ăn, ngài chỉ nấu một nồi khoai rồi treo lên tường.

Khi đói ngài ăn một hai củ và củ thứ ba là “để cho vui miệng”. Nồi khoai thường để lâu cho đến nỗi những củ cuối cùng thường bị mốc meo. Ngài hãm mình như vậy cho tới năm 1827, khi các chị dòng Chúa Quan Phòng nấu ăn cho ngài

Hơn nữa thánh nhân còn tự ý hãm mình. Mỗi đêm ngài đều đánh tội trước khi ngủ. Trên tường phòng ngài còn loang lổ nhiều vết máu.

Với một đời sống cầu nguyện hy sinh như vậy, thánh nhân nỗ lực canh tân họ đạo. Về xứ được ít lâu, ngài sớm nhận ra được ba tệ đoan trong họ đạo là sự lãnh đạm với việc đạo đức, thói quen làm việc xác ngày Chúa nhật và tật ham khiêu vũ

Để chấn hưng lại tình trạng suy dồi kia, dĩ nhiên thánh nhân gia tăng lời cầu nguyện và việc hãm mình. Trong hoạt động ngài đi thăm viếng các gia đình. Sửa lại tình trạng thiếu hiểu biết về đạo, ngài lo dạy giáo lý cho trẻ em. Suốt 27 năm, cha thánh Gioan ngày nào cũng trung thành với viêc dạy giáo lý. Đối với người lớn cha dọn bài giảng rất kỹ lưỡng. Ngồi trong phòng thánh cạnh nhà tạm, cha viết bài giảng, Đêm thứ bảy cha học và tập giảng cho hôm sau lời giảng của cha rất đơn sơ, nhưng xoáy vào lòng người nghe. 

Chẳng hạn Ngài nói : 

– Không có gì vững bền cả. Đời sống sẽ qua đi … danh giá cũng sụp đổ, của cải rồi sẽ tiêu tan, sức khỏe cũng bị tấn công, chúng ta ra đi như làn gió.

– Càng cầu nguyện người ta càng ham thích, như một con cá trồi lên mặt nước rồi chìm mình trở lại và luôn bơi đi mãi. Linh hồn đắm chìm trong lời cầu nguyện sẽ mất hút trong sự êm dịu của cuộc đàm thoại với Chúa.

Các câu chuyện nhỏ cha kể nhiều khi có giá trị như một bài giảng. Chẳng hạn cha nói về một em nhỏ bị đau bịnh : 

– Con đau đớn lắm không ?

Cậu bé trả lời

“Hôm qua con không đau đớn gì và ngày mai con cũng hết khổ”. 

Cha hỏi lại : 

– Vậy con muốn được lành bệnh không ?

– Trước khi bệnh con hung dữ, khỏi bệnh con dám như vậy lắm. Để như thế nầy là tốt hơn cả.

Chống lại tật làm việc xác, cha nói : 

– Ngày Chúa Nhật là của Chúa. Mà anh em ăn trộm cũng chẳng lợi ích gì cho anh em. Tôi biết có hai phương thế chắc chắn để nên nghèo khó là làm việc ngày Chúa nhật và lấy của kẻ khác

Để chống lại tật ham khiêu vũ, đã có lần cha đến giữa đám để giải tán. Lần khác cha bỏ tiền trả cho nhạc công để anh rút lui. Tích cực hơn, cha lập hội Mân Côi để tập họp các thiếu nữ vào việc thực hành đạo đức này.

Hơn nữa, trong họ có bảy quán rượu cha hết sức khuyên nhủ và cả chúc dữ nữa để họ đổi nghề. Cuối cùng cả 7 quán đều đóng cửa

Thấy trọng trách của một chủ chiên quá nặng nề. Đã bốn lần cha Gioan tìm cách trốn khỏi họ đạo. Nhưng rồi cha đã bị phát giác, tiếng chuông reo vang và người ta đổ xô ra đường để giữ cha lại. Nỗ lực của cha không dễ dàng được tiếp nhận. Người ta tìm nhiều cách để vu khống cho cha nhiều tội tày trời. Thành công của cha khiến cho nhiều người nghi ngờ và ghen tị, đến nỗi Tòa Giám mục phải mở cuộc điều tra. Sau nữa chính quỉ dữ cũng phải công khai phá cha dưới nhiều hình thức như xê dịch đồ đạc, la lối om sòm, hiện hình kỳ quái … đến độ đốt cháy cả giường nằm

Nhớ lại tất cả những gì đã trải qua, cha nói : 

– Khi đến Ars, nếu biết được tất cả những gì tôi phải chịu chắc tôi chết liền

Nhưng ơn thánh Chúa đã nâng đỡ ngài. Mỗi ngày trong thánh lễ, ngài được thấy chính Chúa Giêsu. Dần dần họ Ars đã được biến đổi, hương thơm thánh thiện còn bay lan rộng ra khỏi ngôi làng bé nhỏ và hẻo lánh này. Khách thập phương từ khắp nơi đổ xô đến, để được chiêm ngưỡng một cha sở thánh thiện, để được nghe lời ngài, để xưng tội. Cha Gioan đã làm vui lòng mọi người.

Suốt hai mươi năm trời, cha như chôn mình trong tòa giải tội, từ sau lễ tới 11 giờ trưa, rồi từ 1 giờ chiều tới 8 giờ tối. Sau này khi được qua đời, cha được chôn cất tại nhà nguyện thánh Gioan Tẩy Giả, cạnh tòa giải tội mà người ta gọi là phép lạ lớn nhất ở Ars.

Tận tụy với các linh hồn, cha Gioan cũng được ơn thấu tỏ lòng người. Ngày kia có một du khách tới Ars để đi săn. Nhìn ông với con chó bên cạnh, ngài nói : “Con chó của ông thật đẹp, nhưng linh hồn chẳng đẹp tí nào”. Cúi mặt người du khách vào toà xưng tội. 

Một người đàn bà khác nghe cha nói : “Ông ấy đã được rỗi. Giữa thành cầu và giòng nước, ông đã kịp ăn năn tội …”. Thế là cha đã biết nỗi lo âu sầu của bà, vì cái chết mới đây của chồng bà. ngài đã mang lại cho bà niềm an ủi khi cho biết rằng : nhờ những bó hoa và vài lần cầu nguyện với vợ mỗi tháng Đức Mẹ, mà người chồng xấu số kia đã được cứu rỗi.

Đời sống của cha Gioan là một mẫu gương tận tụy vì Chúa và vì các linh hồn, ngài thường nói : “Hạnh phúc cho một vị linh mục được hao mòn vì Chúa và các linh hồn”.

Quả thực, cha Gioan đã hao mòn vì phụng sự. Ngày 2 tháng 8 năm 1859 cha chịu các phép bí tích sau hết. Ngày 4 tháng 8 năm 1859 cha trút hơi thở cuối cùng với sự mãn nguyện.

– Phải chết lành khi người ta sống trên thánh giá.

Ngày tháng 5 năm 1925, cha Gioan được suy tôn hiển thánh và năm 1925 được đặt làm bổn mạng các cha sở trên toàn thế giới.

 3.  Cha Thánh Gioan Maria Vianney: Kiêu ngạo - Phaolô Vũ Đức Thành chuyển ngữ

Kiêu Ngạo (1) 

Kiêu ngạo là một tội rất nặng nề và ghê tởm, tội đã đuổi các thần phản loạn ra khỏi Thiên Đàng và bị ném vào Hỏa Ngục. Tội này đã có ngay từ thuở tạo thiên lập địa. Thánh Gioan Maria Vianney

Chúng ta phạm tội kiêu ngạo qua nhiều cách thức khác nhau: qua cách ăn mặc, lời nói, cử chỉ, điệu bộ, thậm chí cả tướng đi nữa. Một số người bước đi ngạo nghễ và dường như muốn nói với mọi người: “Này! Hãy nhìn xem tôi cao ráo, oai phong biết bao, và tướng đi của tôi rất đẹp!”

Một số khác khi làm được việc gì tốt, họ chẳng bao giờ mệt mỏi nói về mình; và nếu bị sai lỗi điều gì thì lấy làm đau khổ buồn phiền vì nghĩ rằng người ta sẽ nghĩ xấu về mình. Nhiều người kiêu ngạo cảm thấy buồn và hối tiếc vì đã quen hay tiếp xúc với người nghèo.

Nếu gặp gỡ ai thường xuyên; họ luôn tìm cách làm thân với những người giàu có danh tiếng. Nếu có cơ hội được những người có chức quyền chú ý, họ khoe khoang khoác lác luôn mồm. Có người kiêu ngạo qua lời nói. Nếu phải đi gặp những người giàu có, họ soạn sẵn những gì phải nói, và nếu bị lỡ một lời nào đó, họ rất là bực bội khó chịu vì sợ người khác chê cười.

Còn người khiêm nhường thì không như vậy, cho dù họ bị cười nhạo hay quý trọng, khen ngợi hay chỉ trích, kính trọng hay coi thường, chú ý hay quên lãng, họ vẫn luôn bình thản. Cũng có người làm việc bố thí hay đóng góp để được chú ý và nổi tiếng. Chúng ta không được làm như vậy! Những người tham danh này không những mất hết công nghiệp trước mặt Chúa về những việc lành họ đã làm, mà còn mang tội nữa. Người ta còn kiêu ngạo trong việc làm, lúc nào cũng muốn việc làm của mình được người khác biết đến. Nếu người ta biết đến ưu điểm của mình thì mình khoái chí, trái lại nếu người ta biết những khuyết điểm của mình thì đau khổ tức tối, tỏ ra bực bội khó chịu vô cùng. Các thánh không làm như vậy, các ngài khó chịu khi người khác biết ưu điểm của mình, và hài lòng khi người khác biết những thiếu sót của mình.

Người kiêu ngạo nghĩ rằng mọi việc mình làm đều hoàn hảo; họ muốn ra vẻ ta đây hay bắt nạt đồng nghiệp; lúc nào cũng cho ý mình là đúng, là hay nhất. Chúng ta không được làm như vậy! Một người khiêm nhường và có giáo dục tốt nếu được hỏi ý kiến, chỉ nói một lần rồi để người khác nói. Cho dù ý kiến của mình đúng hay sai, họ cũng không nói gì thêm.

Khi thánh Aloysius Gonzaga còn là học sinh, ngài không bao giờ chữa mình khi bị người khác chỉ trích nhục mạ; ngài nói những gì ngài nghĩ, không băn khoăn đến những gì người khác nghĩ về mình; nếu sai thì nhận mình sai; nếu đúng ngài tự nghĩ: “Chắc chắn lần khác tôi sẽ sai!” Các thánh hoàn toàn chết đi cho chính mình đến nỗi hầu như chẳng vui thích khi người khác đồng ý với mình nữa.

Người thế gian nói: “Các thánh là những người khờ dại ngu ngốc!” Đúng vậy, các ngài ngu dốt về chuyện thế gian; nhưng chuyện của Thiên Chúa thì các ngài rất khôn ngoan sáng suốt. Chắc chắn các ngài chẳng hiểu gì về chuyện thế gian, bởi vì các ngài nghĩ rằng những chuyện đó quá tầm thường đến nỗi chẳng đáng quan tâm.

Kiêu ngạo (2) 

Suy gẫm cho kỹ mình là ai, chúng ta rất dễ dàng khiêm tốn, và con quỷ kiêu ngạo sẽ không còn chỗ đứng trong lòng chúng ta nữa.

Kiêu ngạo là một quan điểm không đúng, một tư tưởng sai về mình. Người kiêu ngạo luôn ra vẻ khiêm nhường để người khác khen mình nhiều hơn. Càng ra vẻ hạ mình bao nhiêu, họ càng đi tìm sự tâng bốc cái tôi đáng ghét của mình bấy nhiêu. Người kiêu ngạo hay nói về những gì mình đã làm và đang làm; họ sống bằng lời cạ tụng của người khác, và ra sức tìm mọi cách để được khen nhiều hơn, vì họ không bao giờ cảm thấy đủ cả.

Nếu các con làm chút gì phật lòng người kiêu ngạo, họ liền giận dữ kết tội các con là ngu dốt hay bất công với họ. Thật ra, chúng ta chỉ là con số không trong mắt Chúa. Chẳng phải rõ ràng và hiển nhiên chúng ta là hư vô, không thể làm được gì và rất khốn khổ đó sao? Chúng ta có thể sống thánh thiện, chẳng bao giờ phạm tội không?

Suy gẫm cho kỹ mình là ai, chúng ta rất dễ dàng khiêm tốn, và con quỷ kiêu ngạo sẽ không còn chỗ đứng trong lòng chúng ta nữa.

Hãy nhìn xem, cuộc đời chúng ta qua đi giống như cây cỏ – giờ thì mọc xum xuê, mai thì ủ rũ héo tàn; hay giống như những vỏ bắp, lúc mới hái thì tươi được một chút, rồi bị mặt trời làm khô héo ngay.

Thật vậy, hiện giờ chúng ta đang còn sung sức, khỏe mạnh; nhưng có ngày thần chết sẽ đến bắt chúng ta về, giống như chúng ta đi thu hoạch hoa trái. Tất cả những gì hiện giờ có vẻ mạnh mẽ, rực rỡ, xinh đẹp, cũng chỉ là tạm bợ chóng qua. Vinh quang của thế gian này, tuổi trẻ, vinh dự, giàu sang, danh vọng, tất cả sẽ qua đi nhanh chóng, nhanh như thể đóa hoa sớm nở chiều tàn.

Hãy nhớ rằng một ngày nào đó chúng ta sẽ trở về cát bụi, sẽ bị quăng vào lửa như đống cỏ khô nếu chúng ta không biết kính sợ Thiên Chúa. Người tín hữu tốt lành biết rõ điều này, do đó họ không nghĩ đến thân xác nay còn mai mất; họ coi thường mọi việc ở đời này; họ chỉ nghĩ về linh hồn và làm thế nào để kết hợp với Thiên Chúa.

Làm sao chúng ta có thể kiêu ngạo khi ngắm nhìn gương mẫu khiêm nhường của Chúa Giêsu để lại cho chúng ta mỗi ngày? Chúa Giêsu đã xuống thế mặc lấy xác phàm, sinh ra và sống cuộc đời nghèo khó, chết treo giữa hai tên trộm cướp. Người đã thiết lập Bí tích để trao ban Mình Máu Người cho chúng ta, và trong Bí tích này Người đã hạ mình thẳm sâu. Người vẫn tiếp tục ẩn mình trong Nhà Tạm, bị cô đơn, hiểu lầm bởi những kẻ vô ơn bạc nghĩa, và Người vẫn tiếp tục yêu thương và phục vụ chúng ta trong Bí tích này.

Gương khiêm nhường của Chúa Giêsu để lại cho chúng ta thật cao cả biết bao! Hãy nhìn ngắm Người trên thánh giá do chính tội lỗi chúng ta đã đóng đinh Người; hãy nhìn ngắm Người đang mời gọi: “Hãy đến với Ta, và hãy học nơi Ta. Vì Ta hiền lành và khiêm nhượng trong lòng!” Các thánh hiểu rõ lời mời gọi này. Vì vậy, các ngài luôn yêu thích sự nhục nhã và đau khổ. Theo gương các thánh, chúng ta đừng sợ hãi sống khiêm hạ và chịu sỉ nhục.

Thánh Gioan Thiên Chúa lúc mới trở lại đã giả điên chạy trên đường phố, và nhiều người chạy theo ngài để ném đá; trên mình ngài lúc nào cũng có những vết máu và bùn dơ. Ngài im lặng như một người điên; ngài đã lợi dụng phương thuốc khắc nghiệt nhất này để chữa lành tính tự phụ của mình; và ngài đã đón nhận tất cả trong tinh thần sám hối ăn năn để đền tội lỗi trong quá khứ. Thiên Chúa nhân từ không đòi hỏi chúng ta những điều vĩ đại to lớn. Người muốn chúng ta sống hiền lành và khiêm nhường; như thế chúng ta sẽ luôn làm đẹp lòng Người, chúng ta sẽ giống như trẻ thơ, và Người sẽ ban muôn ơn lành để chúng ta đến với Người, và cùng vui hưởng hạnh phúc với các thánh.

Đa Minh Thái Bình, tổng hợp