Ngày 03 tháng 05

THÁNH PHILIPPHÊ VÀ THÁNH GIACÔBÊ, TÔNG ĐỒ

I. TIỂU SỬ

1.  Thánh Philípphe tông đồ -  thế kỷ thứ 1

Thánh Philípphe môn đồ của Gioan Tiền Hô. Ngài cùng quê với Thánh Phêrô và Anrê, ở Bétsaiđa vùng Galilê. Ngài là một trong các môn đệ đầu tiên được Chúa gọi. Ðích thân Ðức Giêsu gọi ngài, và sau đó ngài tìm gặp ông Nathanaen (Batholomew) và nói với ông về “Người mà Môisen đã đề cập đến” (Gioan 1:45).

Cũng như các tông đồ khác, phải mất một thời gian thì Thánh Philípphê mới nhận ra Ðức Giêsu là ai. Trong một dịp, khi Ðức Giêsu trông thấy đám đông theo Người và muốn cho họ ăn, Người hỏi ông Philípphê có thể mua thực phẩm ở đâu cho dân chúng dùng. Thánh Gioan nhận xét, “Ðức Giêsu nói như thế là để thử ông, vì Người biết những gì phải làm” (Gioan 6:6). Ông Philípphê thưa, “Dù có hai trăm ngày tiền lương mà mua thức ăn cho họ thì cũng không đủ mỗi người một chút” (Gioan 6:7). Nhận định của Thánh Gioan không phải là sự khinh thường Thánh Philípphê, mà cốt để chúng ta thấy sự khác biệt giữa khả năng của loài người và quyền năng của Thiên Chúa.

Trong một dịp khác, chúng ta có thể cảm được sự bực tức trong lời nói của Ðức Giêsu. Sau khi ông Tôma than phiền là họ không biết Ðức Giêsu đi đâu, Người nói, “Thầy là đường… Nếu anh em biết Thầy, anh em cũng sẽ biết Cha Thầy. Từ bây giờ trở đi anh em được biết Người và được thấy Người” (Gioan 14:6a, 7). Nhưng ông Philípphê lại hỏi tiếp: “Thưa Thầy, xin tỏ cho chúng con thấy Chúa Cha, và như thế là đã đủ cho chúng con” (Gioan 14:8). Thật quá đủ! Ðức Giêsu đáp lại, “Thầy từng ở với anh em bao nhiêu lâu mà anh vẫn chưa biết Thầy sao, hở Philípphê? Ai thấy Thầy là thấy Chúa Cha” (Gioan 14:9a).

Có lẽ vì Thánh Philípphê có tên Hy Lạp hoặc vì ngài được coi là thân cận với Ðức Giêsu, nên một số người Ngoại Giáo muốn theo đạo đã đến với ngài và xin ngài giới thiệu với Ðức Giêsu. Ông Philípphê đến nói với ông Anrê, và ông Anrê nói với Ðức Giêsu. Câu trả lời của Ðức Giêsu trong Phúc Âm Thánh Gioan là câu trả lời gián tiếp; Ðức Giêsu nói “giờ” của Người đã đến, có nghĩa trong một thời gian ngắn Người sẽ hy sinh mạng sống cho người Do Thái cũng như Dân Ngoại (xem Gioan 12:21 – 24).

Sau ngày Hiện Xuống, chúng ta không biết gì thêm về Philipphê. Tương truyền người đi giảng đạo cho người Scythe trên biển Hắc Hải, Hy Lạp và Tiểu Á. Thánh Philipphê đã chịu tử đạo khoãng năm 80 tại Hierapolis, Phrygia. Thánh tích hai đấng được đưa về Thánh đường 12 Tông Đồ tai La Mã. Philipphê và James, con Alphê được mừng chung cùng một ngày.

2.  Thánh Giacôbê Hậu - Tông đồ - thế kỷ thứ 1

Trong danh sách 12 Tông Đồ của Tân Ước, ngoài Giacôbê con ông Zebêdê, anh của Thánh Gioan Thánh Sử (hay Giacôbê Tiền) còn có một Giacôbê khác gọi là “con Alphée” mà trước nay người ta hay gọi là Giacôbê Hậu hay người nhỏ mà Phúc Âm Thánh Marcô nói đến (Mc 15, 40).

Chúng ta không biết nhiều về Thánh Giacôbê con Alphê  ngoại trừ  tên của ngài, và dĩ nhiên, Ðức Giêsu đã chọn ngài là một trong 12 cột trụ của Israel Mới, là Giáo Hội của Chúa.

Ngày nay, nhiều nhà chú giải cho rằng Giacôbê Hậu là Giacôbê thứ ba được Kinh Thánh nói đến mà người ta quen gọi là “anh em Chúa Giêsu” và là vị thủ lãnh đầu tiên của giáo đoàn Giêrusalem cũng là tác giả Thư Thánh Giacôbê (sách “Tiền Phúc Âm Thánh Giacôbê” xuất bản vào thế kỷ XVI chỉ là ngụy thư). Vậy chúng ta đừng nhầm lẫn với Thánh Giacôbê con Alphê.

Thánh Giacôbê “anh em Chúa Giêsu” không thuộc nhóm 12 Tông Đồ. Người được nói đến như một trong “các anh em Chúa Giêsu” danh từ này theo Á Đông có một nghĩa rất rộng (Mt 13, 55 và Mc 6, 3). Sau Phục Sinh, thánh Phaolô trong thư gửi giáo đoàn Galate (1,9) gọi người là “anh em của Chúa”. Theo thư I gửi Corintô (15,7) người đã nhìn thấy Chúa sống lại. Theo nhiều nhà chú giải thì danh từ  Giacôbê Hậu hay người nhỏ được nói đến trong Phúc Âm thánh Marcô (15,40) phải hiểu là người, chứ không phải là vị Tông Đồ Giacôbê con Alphée.

Sách Công Vụ nói người là Giám Mục thủ lãnh đầu tiên của giáo đoàn Giêrusalem, tuy không thuộc nhóm 12. Trong cuộc tranh cãi có nên áp dụng cho dân ngoại trở lại việc bắt buộc giữ các đòi hỏi theo luật Do Thái, nhất là việc cắt bì; chúng ta nhận thấy sự có mặt của người trong Công Đồng Thứ Nhất của Giáo Hội ở Giêrusalem. Người ủng hộ lập trường của Phêrô và Phaolô, nhân nhượng với người tân tòng (CV 15). Quyết định cuối cùng đó thể hiện việc độc lập của Giáo Hội mới khai sinh độc lập với Do Thái giáo.

Theo tương truyền không có sự bảo đảm lịch sử thì sau ngày Hiện Xuống, Thánh Giacôbê Hậu bị người bị dân Do Thái ném từ chóp đền thờ xuống, bị ném đá và đánh bằng chày cho đến chết năm 62 tại Giêrusalem. Thánh tích của hai Thánh Giacôbê Hậu và Philipphê được đưa về thánh đường 12 Tông Đồ tại Rome.

Lời Bàn

Như trong trường hợp của các tông đồ khác, chúng ta thấy một con người rất bình thường đã trở nên nền tảng của Giáo Hội, và chúng ta cũng được nhắc nhở rằng sự thánh thiện và công cuộc tông đồ thì hoàn toàn do ơn của Chúa, không phải là sự thành đạt của con người. Mọi quyền năng là quyền năng của Thiên Chúa, ngay cả sự tự do của con người để đón nhận ơn sủng của Ngài. Ðức Giêsu nói với Thánh Philípphê “Con sẽ được mặc lấy sức mạnh từ trời”. Nhiệm vụ đầu tiên của các ngài là trục xuất các thần ô uế, chữa lành bệnh tật, loan báo nước trời. Dần dà, các ngài hiểu rằng những dấu chỉ bên ngoài này là các bí tích của một mầu nhiệm cao cả hơn ở bên trong con người – đó là sức mạnh thần thánh để yêu thương như Thiên Chúa.

Lời Trích

“Ngài sai họ… như những người được chia sẻ quyền năng của Ngài để họ có thể làm cho muôn dân trở thành môn đệ Ngài, thánh hóa và dẫn dắt dân chúng… Họ được giao cho sứ mệnh này trong ngày lễ Ngũ Tuần (coi TÐCV 2:1-26) phù hợp với lời Chúa hứa: ‘Anh em sẽ nhận được sức mạnh của Thánh Thần khi Người ngự xuống trên anh em, và anh em sẽ là chứng nhân của Thầy… cho đến tận cùng trái đất’ (TÐCV 1:8). Qua sự rao giảng phúc âm ở mọi nơi (coi Máccô 16:20), và được đón nhận bởi những người nghe nhờ tác động của Thánh Thần, các tông đồ cùng quy tụ lại thành Giáo Hội hoàn vũ, mà Chúa Giêsu đã thiết lập trên các tông đồ và được đặt trên Thánh Phêrô, người đứng đầu, chính Ðức Giêsu Kitô vẫn là đá góc tường tối cao…” (Hiến Chế Tín Lý về Giáo Hội, 19)

II. ĐƯỜNG SỰ SỐNG (Ga 14, 6-14)

A. Philipphê là người xứ Bethsaida. Ông là một trong những người đầu tiên được Đức Giêsu kêu gọi. Chính ông đã mách cho Nathanael Tin mừng lớn lao này: “Đấng mà sách luật Môsê và các ngôn sứ nói tới, chúng ta đã gặp. Đó là ông Giêsu, người Nazareth”. Thấy bạn mình còn hoài nghi, ông đã giục: “Cứ đến mà xem”. Nathanael sau khi đã gặp Đức Giêsu và nghe Ngài nói thì đã tin. Philipphê đã xuất hiện nhiều lần trong Phúc âm: Lúc Chúa Giêsu làm phép lạ hóa bánh ra nhiều; làm trung gian cho những người ngoại giáo muốn gặp Đức Giêsu. Philipphê cũng là người đã xin Đức Giêsu: “Lạy Ngài, xin chỉ cho chúng con thấy Cha, thế là đủ cho chúng con”. Người ta nghĩ rằng ông đã đem Tin mừng đến cho người Scythen sau ngày lễ Ngũ tuần và chết rất thọ ở Hiérapolis, tại Phrygie.

Còn thánh Giacôbê mà chúng ta mừng kính hôm nay là Giacôbê hậu, con ông Alphê. Gọi là Giacôbê hậu để phân biệt với Giacôbê tiền, là con của ông Dêbêđê. Phân biệt này không mang ý nghĩa gì khác ngoài việc tránh sự nhầm lẫn. Khoa Thánh Kinh còn nghi ngờ không biết có phải Giacôbê hậu này có phải là “anh em của Đức Giêsu” và là tác giả của lá thư Giacôbê hay không? Nhưng Phụng vụ Rôma lại có sự đồng hoá và xác nhận. Trước khi các Tông đồ tản mác mỗi người một nơi, thì họ chỉ định thánh Giacôbê làm Giám mục Giêrusalem. Ngài là linh hồn của cộng đoàn Giêrusalem. Vì ngài đã làm cho nhiều người trở lại với Đức Giêsu nên bị bản án ném đá. Ngài đã chịu tử đạo đang khi quỳ gối cầu nguyện cho tên lý hình đang kết thúc đời Ngài bằng một thanh sắt giáng xuống trên người, trong thời điểm mừng lễ Vượt Qua. (Theo “Tự điển các thánh”, trang 268-269 và trang 159).

B. Một thông tin làm cho chúng ta phải suy nghĩ là: Theo thống kê về những người chết do tự tử thì nước Nhật là nước có số người chết vì tự tử chiếm hàng đầu thế giới. Vậy điều gì đã khiến cho những con người trong một đất nước có nền kinh tế mạnh đứng hàng thứ ba trên thế giới (sau Hoa Kỳ+Trung Quốc) lại đi tìm cái chết trong cô đơn và tuyệt vọng như thế? Một điều khó hiểu nữa là đa số những người chết vì tự tử ở Nhật Bản lại là những người trẻ, có việc làm ổn định và có địa vị cao trong xã hội. Như vậy, đâu phải nghèo khổ, già nua, bệnh tật là bất hạnh lớn nhất của đời người. Hoá ra cái làm cho con người ta trở thành kẻ khốn cùng nhất trong cuộc đời này là họ không thấy được ý nghĩa và giá trị thật của cuộc sống. Khủng hoảng trầm trọng nhất của xã hội ngày nay là sự hoang mang trước những vấn đề mang tính nhân sinh: Con người sinh ra để làm gì? Và con người sẽ đi về đâu...? Tất cả những vấn nạn này chỉ giải đáp được tận căn khi ta đối diện với Chúa và xác tín rằng: “Ngài là đường, là Sự thật và là Sự sống”. Đây là mặc khải rất quan trọng của Chúa Giêsu cho con người chúng ta.

Đời người là một cuộc lữ hành liên lỉ. Nhưng khổ thay, nhiều người đi mà không biết mình đang đi đâu, nên dừng lại hoặc để cho cuộc sống cứ mặc tình cuốn họ đi. Họ chấp nhận cuộc sống của kiếp “lục bình trôi”, bồng bềnh không định hướng. Một số khác thì không thấy đường đi và cũng không biết đường nên đi theo số đông. Họ chọn số đông làm chân lý cho đời mình. Nhưng số đông con người đó lại chọn con đường thênh thang để tiến bước vì nó dễ dàng và hấp dẫn. Nhưng “đường thênh thang thì lại dẫn vào cõi chết”. Con đường bằng phẳng, vui vẻ và dễ dãi thì không có lối thoát, và cuối con đường là vực thẳm của sự chết. Đó là con đường của những cuộc vui trác tráng suốt đêm với tình dục, ma tuý, rượu bia, cờ bạc, đua xe . . . Vui đó, hấp dẫn đó nhưng cũng “tận cùng” đó.

Nhưng trong đêm đen của nhân loại ấy, con người không biết đi về đâu, thì Đức Giêsu là Ánh sáng và là Đường đã đến. Ngài chỉ cho con người con đường để đi đến sự sống và hạnh phúc. “Ta là Đường, là Sự thật và là Sự sống”. Nhưng khi đã thấy và biết đường đi rồi thì con người lại không muốn tiến bước trên con đường mang tên Giêsu đó. Bởi lẽ, con đường ấy có vẻ nhỏ hẹp, nhiều gian nan và hy sinh từ bỏ quá.

Đức Giêsu Kitô đã tự nguyện trở thành đường đi, dẫn con người về với Chúa Cha, về quê hương đích thực. Đồng thời, Ngài cũng là người chỉ đường và là người đồng hành với chúng ta trên CON ĐƯỜNG SỰ SỐNG dẫn về quê hương chân thật đó. Ngài đã chỉ cho con người thấy tất cả những viễn tượng tốt đẹp và huy hoàng ở cuối của con đường ấy. Nơi đó, có một Thiên Chúa toàn năng là Cha đang mở rộng vòng tay đón chờ ta.” . . . Còn ở đằng xa, thì người cha đã trông thấy. Ông chạnh lòng thương, chạy ra ôm cổ ông ta và hôn lấy hôn để” (Lc 15, 20). Nơi đó là một bữa tiệc cưới vui vẻ và hạnh phúc kéo dài: “Vua kia mở tiệc cưới cho con trai mình” (Mt 22, 2) . . . và bao nhiêu những điều hạnh phúc khác nữa. Đây không phải là một sự mơ tưởng viển vông mà là một thực tại do chính Đức Giêsu, Đấng từ trời xuống nói với chúng ta: “Không ai đã lên trời, ngoại trừ Con Người Đấng từ trời xuống” (Ga 3, 33), hay “Không ai thấy Thiên Chúa bao giờ, nhưng Con Một là Thiên Chúa, và là Đấng hằng ở cung lòng Chúa Cha, chính Người đã tỏ cho chúng ta biết” (Ga 1, 8). Cho nên, đạo Công Giáo không phải là một mớ những kiến thức, những điều phải tin, mà là một viễn cảnh rất đẹp, rất huy hoàng ở tương lai. Khi con người kết thúc cuộc sống ở trần gian này, họ sẽ về “nhà Cha”, và sẽ được Cha đón tiếp vào Nhà dành cho con cái Người nhờ Đức Giêsu Kitô là “Đường, Sự thật và Sự sống” của con người.

Đức Giêsu là hiện thân của Chúa Cha. “Ai thấy Thầy là thấy Cha”. Đức Giêsu đã đáp ứng nguyện vọng của Tông đồ Philipphê. Chính Ngài là mặc khải rõ ràng và cụ thể nhất về Chúa Cha. Cả cuộc đời Đức Giêsu Kitô là để làm theo ý Cha, là minh chứng về Cha: trao ban trọn vẹn cho con người. Vì vậy, nếu chúng ta muốn tôn thờ Thiên Chúa cho đúng đắn và phải đạo thì chúng ta hãy qui về Chúa Kitô, lấy Chúa Giêsu làm điểm tựa, kẻo chúng ta sẽ bị đánh lừa (bị lừa và tự lừa dối mình) phải tôn thờ một Thiên Chúa giả tạo, một Thiên Chúa do sản phẩm của con người làm nên. Thiên Chúa đích thực là Thiên Chúa do Đức Giêsu mặc khải và Ngài là hình ảnh của Thiên Chúa chân thật đó.

Ước gì chúng ta biết soi mình vào Đức Giêsu Kitô để thấy được chân lý, thấy được đường đi chân thật và thấy được một Thiên Chúa chân thật để tôn thờ và yêu mến, noi gương nai thánh Tông đồ Philipphê và Giacôbê mà chúng ta mừng kính hôm nay.

Nguồn tin: 

https://gpcantho.com/

https://tgpsaigon.net/