SÁM HỐI MÙA CHAY 2022

1.  Mở đầu

Dấu Thánh Giá

Hát kinh Chúa Thánh Thần (cộng đoàn quỳ)

2.  Giới thiệu chủ đề

Kính thưa cộng đoàn!

Khởi đi từ Thứ Tư Lễ Tro và kết thúc vào Thứ Bảy Tuần Thánh trước Chúa Nhật của lễ Phục sinh, trải dài 40 ngày Chay thánh, Giáo hội mời gọi các tín hữu bước vào sa mạc của cõi lòng để ăn năn, sám hối, để cầu nguyện và sống chay tịnh... Nói cách khác, Mùa chay là mùa của sám hối, mùa trở về với nguồn mạch bình an và ân sủng của tâm hồn.

Quả thật, mang thân phận con người vốn mỏng giòn và yếu đuối, sống trên cõi đời, ai chưa một lần vấp ngã, để không phải trở về? Đó cũng chính là cảm nghiệm rất sâu sắc mà nhà thơ Tố Hữu đã từng thốt lên trong tác phẩm “Dậy Mà Đi” rằng: “Ai chiến thắng mà không hề chiến bại, ai lên khôn mà chẳng dại đôi lần”. Vâng, là kiếp tro bụi, chúng ta vốn mang thân phận yếu đuối và bất toàn, nên trong đời sống Kitô hữu, cách riêng là hành trình theo sát Đức Kitô trên con đường tận hiến, chắc chắn cũng đã hơn một lần chúng ta lỡ bước sa chân trong những thiếu sót xúc phạm đến Chúa, đến tha nhân và chính mình, để rồi ít nhiều ta đã cảm nghiệm sự đổ vỡ trong sâu thẳm cõi lòng. Vì thế, việc trở về để tìm lại sự bình an và nguồn mạch trong tâm hồn lại chẳng phải là điều cần thiết cho mỗi chúng ta hôm nay sao?

Chúng ta cần trở về với Thiên Chúa vì chính Ngài là nguồn mạch bình an và ân sủng.

Chúng ta cần trở về với tha nhân vì tha nhân chính là cầu nối chúng ta đến gần Chúa.

Chúng ta cần trở về với bản thân vì tâm hồn chúng ta chính là đền thờ của Thiên Chúa.

Kính thưa cộng đoàn! Vậy, để có thể sống tinh thần của Mùa Chay thánh đích thực, trong giờ sám hối hôm nay, “ Chúng ta hãy trở về với trọn cả tâm hồn”. Trở về trong thinh lặng của cõi lòng để nghe tiếng thổn thức của Chúa trong sâu lắng và cầu nguyện “với trọn cả tâm hồn”. Đó chính là con đường cứu rỗi ngắn nhất mà Chúa Giêsu loan báo cho những ai khao khát gặp gỡ Ngài. Trở về để cùng Chúa bước đi trên con đường thập giá trong khiêm hạ, để bước đến đỉnh cao của vinh quang là ơn cứu độ con người.

(Thinh lặng 1-2 phút - xin kính mời cộng đoàn đứng).

3.  Tin mừng:  Mt 6, 1-6.16-18

Một hôm, Đức Giêsu nói với các môn đệ: "Khi làm việc lành phúc đức, anh em phải coi chừng, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy. Bằng không, anh em sẽ chẳng được Cha của anh em, Đấng ngự trên trời, ban thưởng. Vậy khi bố thí, đừng có khua chiêng đánh trống, như bọn đạo đức giả thường biểu diễn trong hội đường và ngoài phố xá, cốt để người ta khen. Thầy bảo thật anh em, chúng đã được phần thưởng rồi. Còn anh, khi bố thí, đừng cho tay trái biết việc tay phải làm, để việc anh bố thí được kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh. Và khi cầu nguyện, anh em đừng làm như bọn đạo đức giả: chúng thích đứng cầu nguyện trong các hội đường, hoặc ngoài các ngã ba ngã tư, cho người ta thấy. Thầy bảo thật anh em: chúng đã được phần thưởng rồi. Còn anh, khi cầu nguyện, hãy vào phòng, đóng cửa lại, và cầu nguyện cùng Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh. Còn khi ăn chay, anh em chớ làm bộ rầu rĩ như bọn đạo đức giả: chúng làm cho ra vẻ thiểu não, để thiên hạ thấy là chúng ăn chay. Thầy bảo thật anh em, chúng đã được phần thưởng rồi. Còn anh, khi ăn chay, nên rửa mặt cho sạch, chải đầu cho thơm, để không ai thấy là anh ăn chay ngoại trừ Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh”.

(Xin kính mời cộng đoàn ngồi – thinh lặng 3 phút)

4.  Gợi ý suy niệm:

Trong thời gian vừa qua, có thể nói, mạng xã hội dậy sóng về vấn đề hàng loạt Sao Việt bị “bốc phốt” vì nghi không minh bạch trong vấn đề từ thiện. Vẫn biết rằng, việc làm từ thiện, việc lành phúc đức, là điều hết sức cần thiết trong mọi thời khắc của cuộc sống con người. Nó mang lại niềm tin, sự sống và bình an cho những con người gặp khó khăn thử thách trong cuộc sống. Tuy nhiên, làm từ thiện với thái độ nào mới là điều đáng nói: thật sự vì tình yêu và lòng xót thương với anh chị em đồng loại đang gặp bất trắc? Để đánh bóng tên tuổi? để sự nghiệp được thăng hoa hơn?....

Hay tại nhiều nơi, cứ vào mùa tranh cử, người ta lại dễ dàng nhìn thấy những bảng hiệu ghi thành tích và công ơn của các nhân vật chính trị. Dĩ nhiên, ai cũng hiểu đó là những vận động gián tiếp, những hứa hẹn với dân chúng để hy vọng được bầu vào những chức vụ công quyền.

Có thể nói, tâm thức và lối hành xử thường tình của con người là như thế đó: làm việc tốt để kể công, để được trọng vọng, khen thưởng. Trong đời sống đạo nói chung hay hành trình ơn gọi thánh hiến nói riêng cũng vậy, đôi khi người Kitô hữu cũng dễ bị cám dỗ để có tinh thần khoe khoang kể công như trên vào đời sống đạo đức.

Bài Tin Mừng hôm nay ghi lại những lời dạy của Chúa Giêsu về tinh thần tu đức cần phải có, với nguyên tắc sống đạo đích thực, đó là: đừng làm việc lành có ý phô trương cho người ta thấy. Chúng ta biết rằng, theo luật Môsê, bố thí, cầu nguyện, ăn chay là những việc lành cao quý, và người ta thường tổ chức các việc đạo đức đó cách công khai để thúc đẩy nhiều người tham gia. Đã hẳn Chúa Giêsu không phản đối các việc đó, nhưng Ngài chỉ muốn người ta thực hiện chúng với ý hướng mới, đó là làm vì lòng yêu mến và tìm đẹp lòng Chúa hơn là để được người đời khen ngợi mà thôi. Bởi lẽ, các việc đạo đức ấy có thể chỉ có hình thức mà thiếu đi “tấm lòng”. Đó là chưa nói đến trường hợp có nhiều người làm bộ cầu nguyện lâu giờ, ăn chay nhiều ngày, bố thí rộng rãi để dễ lừa gạt người khác.

Bước vào Mùa Chay thánh, chúng ta được mời gọi “hãy trở về với trọn cả tâm hồn”. Ta hãy trở về với chính con người thật của mình, hầu biết mình, nhận ra, chấp nhận mình, để sửa đổi, tha thứ cho chính mình, và quan trọng là trở về để nhận ra tình thương vô bờ của Thiên Chúa. Bởi ta sẽ chẳng thể cho đi những gì mà mình không có; ta cũng không thể sửa đổi người khác, nếu ta chưa sửa đổi chính mình; và ta cũng làm sao có thể trở về với Chúa và lãnh nhận được ơn tha thứ trực tiếp của Thiên Chúa, nếu ta chưa trở về với sâu thẳm cõi lòng?

Ta hãy trở về với tha nhân, chiếc cầu nối ta đến gần Chúa.

Đặc biệt và quan trọng hơn cả là ta hãy trở về  để “gặp Thiên Chúa nơi kín đáo”, nguồn mạch bình an và ân sủng cho con người.

Ta “hãy trở về với trọn tâm hồn” qua ba việc làm cụ thể diễn tả ba chiều kích, ba mối tương quan giữa ta với Thiên Chúa và tha nhân mà Chúa đã chỉ dạy cách cụ thể, đó là: Ăn Chay (trở về với chính mình), Cầu Nguyện (trở về với Thiên Chúa), và Bố Thí (trở về với tha nhân). Ba tương quan này đồng hành với nhau và thể hiện cùng một lúc trong đời sống thường nhật của người Kitô hữu.

“Thiên Chúa yêu thương kẻ cho cách vui lòng” (x. 2 Cr 9, 6-11). Vậy mỗi chúng ta đã từng ý thức thực hành các việc lành đó với ý hướng ngay lành vì lòng yêu mến và tìm đẹp lòng Chúa hơn là để được người đời khen ngợi, và vì đó là lẽ sống - là niềm vui - là động lực cho cuộc đời hy sinh phục vụ của chúng ta được bao nhiêu?

(Thinh lặng  – xin kính mời cộng đoàn quỳ)

5.  Cầu nguyện:

Lạy Chúa, không có một hành trình ra đi nào mà không có sự trở về. Sau nhiều năm lưu đày bên Ai-cập, Chúa đã giải thoát Israen và đưa họ về miền đất hứa đầy sữa và mật. Mang thân phận yếu đuối của phận người, chúng con đã không tránh khỏi những sai lầm xúc phạm đến Chúa, đến tha nhân và chính bản thân mình. Ý thức lời mời gọi “Hãy trở về với trọn cả tâm hồn” để được kín múc nguồn mạch sự bình an và ân sủng của Thiên Chúa tình yêu, trong giờ phút bày tỏ lòng sám hối của cộng đoàn hôm nay, chúng con cùng tha thiết dâng lên Chúa những ước nguyện chân thành:

1. Đời sống tu trì, cầu nguyện trong thanh vắng, đem lại cho Giáo hội sự cân bằng trong đời sống tông đồ, là nhu cầu sinh tử cho đời sống thiêng liêng và hoạt động truyền giáo của Giáo hội. Tuy nhiên, đây lại là điều không dễ thực hành trong một xã hội thích phô trương, chạy theo lối sống hướng ngoại hôm nay. Xin Chúa cho các thành phần trong Giáo hội, đặc biệt là hàng giáo sĩ, tu sĩ/ luôn ý thức sâu sắc việc tập sống kín đáo với Chúa là một nhu cầu bức thiết của đời sống với Chúa hôm nay, để kiên trì và khiêm tốn thực thi mỗi ngày. Chúng con cùng cầu xin Chúa.

2. Chúa Giêsu cảnh giác chúng ta đề phòng thứ đạo đức vụ hình thức. Những việc đạo đức tự nó rất ích lợi cho bản thân, cho tha nhân và đáng được Thiên Chúa ban thưởng, với điều kiện chúng được thực hiện với ý ngay lành. Xin Chúa cho các bạn trẻ/ biết tỉnh thức trước những niềm vui ảo của lối sống phô trương đang lan tràn trong xã hội, để thực hành các việc đạo đức với ý hướng ngay lành, vì đó là lẽ sống, là niềm vui và là động lực cho đời hy sinh phục vụ của người môn đệ Chúa Kitô đích thực. Chúng con cùng cầu xin Chúa.

3. Trở về trong thinh lặng của cõi lòng để nghe tiếng thổn thức của Chúa trong sâu lắng và cầu nguyện với trọn cả tâm hồn. Đó chính là con đường cứu rỗi mà Chúa Giêsu loan báo cho những ai khao khát gặp gỡ Ngài. Xin Chúa cho những người đau khổ - bệnh tật/ biết can đảm chiêm ngắm mầu nhiệm thập giá, trở về để cùng Chúa bước đi trên con đường ấy trong khiêm hạ, hầu đạt đến đỉnh cao của vinh quang là ơn cứu độ Chúa ban. Chúng con cùng cầu xin Chúa.

4. “Khi làm điều thiện, chúng ta đừng nản chí, vì đến mùa chúng ta sẽ được gặt, nếu chúng ta không sờn lòng. Vậy bao lâu còn cơ hội, chúng ta hãy làm điều thiện cho mọi người” (Gl 6,9-10a). Xin Chúa cho từng thành viên trong cộng đoàn chúng ta/ ý thức thực thi lời mời gọi trong sứ điệp mùa chay của Đức Thánh Cha Phanxico cách tích cực. Ngõ hầu, Thiên Chúa “Đấng hiện diện và thấu suốt nơi kín đáo”, sẽ chúc phúc cho chúng ta, những kẻ đã “cho cách vui lòng” (x. 2 Cr 9, 6-11). Chúng con cùng cầu xin Chúa.

Lạy Chúa Giêsu! Cùng với toàn thể Giáo hội, chúng con đã bước vào Mùa Chay. Chúng con xin tạ ơn Chúa đã ban cho chúng con một thời kỳ thuận tiện để duyệt xét cuộc đời chúng con, hầu bù đắp những thiếu sót, sửa chữa những lệch lạc nơi con người chúng con. Xin Chúa hãy chiếu ánh sáng của Chúa trên chúng con, để chúng con quyết tâm đổi mới nên môn đệ đích thực của Chúa. Chúng con cầu xin nhờ Đức ki tô Chúa chúng con. (CĐ: Amen).

5.  Kết thúc: Hát bài: Con Đường Chúa Đã Đi Qua.

Nguồn Tham Khảo

1. https://giaophanvinhlong.net/mua-chay-mua-tro-ve.html, truy cập 15h00 ngày 14/3/2022
2. https://daminhtamhiep.net/2019/03/sa-mac-bai-thuyet-trinh-cua-tap-sinh-ve-mua-chay-nam-2019, truy cập 15h30 ngày 14/3/2022

Nt. Maria Nguyễn Thị Phin, OP.