Ngày 12 tháng 7

Thánh I-nha-xi-ô Ðen-ga-đô Y

Giám mục, tử đạo (1761-1838)

1.  Tiểu sử

Cậu Ðen-ga-đô Y sinh ngày 23-11-1761 tại thành phố Phê-lích, nước Tây Ban Nha. Cậu gia nhập Dòng Ða Minh tại tu viện Ca-ta-la-giút thuộc tỉnh dòng A-ra-gông và khấn năm 1781, tốt nghiệp cao học tại Ô-ri-hê-la.

Theo lời yêu cầu của các cha Dòng Ða Minh tại Phi-líp-pin, xin gửi thêm nhiều nhà truyền giáo; năm 1785, thầy Ðen-ga-đô xin chuyển qua tỉnh dòng Nữ Vương Rất thánh Mân Côi và ngày 25-9-1785, cùng với thầy Ða Minh Hê-na-rết xuống tầu sang Phi-líp-pin. Tại đây, năm 1787 người thụ phong linh mục.

Mãi đến 1790, người mới sang được Việt Nam, truyền giáo ở giáo phận Ðông Ðàng Ngoài. Ngày 29-10-1792, người được bầu làm phó tổng quản dòng trong nhiệm kỳ 1792-1794. Ngày 11-2-1794, đức thánh cha Pi-ô VI bổ nhiệm người làm giám mục phó cho đức cha Phê-li-xi-a-nô A-lôn-xô đang giữ chức Ðại diện Tông toà trông coi giáo phận Ðông Ðàng Ngoài và ngày 2-2-1799, người lên kế vị.

Ðức cha Ðen-ga-đô đã sống qua các triều đại Tây Sơn, Gia Long và chịu chết vì đạo thời Minh Mạng. Trong khoảng 50 năm hăng say hoạt động truyền giáo, đức cha tận tuỵ hy sinh, làm mọi việc cho hết mọi người. Người quan tâm đến việc đào tạo linh mục bản xứ và thiết lập nhiều chủng viện. Năm 1838, cuộc cấm đạo trở nên gay gắt. Ngày 17-4 năm đó, người cùng vị giám mục phụ tá Hê-na-rết Minh phải trốn về làng Kiên Lao. Do mật báo của một kẻ phản bội, tổng đốc Trịnh Quang Khanh sai thuộc hạ đem 200 lính bao vây làng. Vì già yếu người được giáo dân cáng đi chạy trốn, nhưng dọc đường bị phát hiện và bị bắt rạng sáng ngày 29-5-1838. Hôm sau, người bị nhốt vào cũi và giải lên Nam Ðịnh.

Tới cổng thành, quân lính định đẩy người bước qua thập giá, nhưng người mạnh mẽ phản kháng. Hơn một tháng người bị giam trong cũi, đặt ngoài trời, chịu nắng mưa và những lời sỉ nhục. Dầu thế, người vẫn kiên trì giữ vững đức tin. Cuối cùng, quan đệ án lên kinh. Nhà vua ra lệnh xử tử người vào ngày 14-6-1838.

Ðức cha Ðen-ga-đô chết trong cũi, một đàng vì kiệt sức do các hình khổ gây nên ; một đàng vì người mắc bệnh kiết lị. Dù sao người ta vẫn thi hành bản án xử trảm. Thủ cấp bị treo nơi công cộng ba ngày, sau đó quân lính bỏ vào giỏ cột sẵn tảng đá, ném xuống sông Vị Hoàng. Mãi ba tháng sau một giáo dân làm nghề đánh cá vớt được, rồi đem chôn cùng với thi thể của người tại Bùi Chu.

Ðức thánh cha Lê-ô XIII tôn phong chân phước cho người vào ngày 27-5-1900 cùng với 73 vị tử đạo khác. Ngày 19-6-1988, đức thánh cha Gio-an Phao-lô II đã tôn người lên hàng hiển thánh.

2.  Cầu nguyện cho sứ vụ truyền giáo

Nếu trong giai đoạn chiến tranh, cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã cảm nhiệm nhiều về hình ảnh “người chết hai lần thịt da nát tan”; thì trong giai đoạn đạo Công Giáo bị bách hại gay gắt ở Việt Nam, cũng đã có những anh hùng tử đạo chết hai lần. Đức cha Clêmentê Inhaxiô Y (Ignatius delgado) là một trong các trường hợp ấy. Với tuổi già 76, sau khi bị bắt, Đức cha bị nhốt trong cũi một tháng rưỡi, ngài kiệt sức và chết rũ tù. Quân lính nghi ngờ lấy vải thấm dầu đốt vào các đầu ngón chân xem Đức cha đã chết thật chưa. Rồi họ báo cho các quan biết Đức cha đã chết, nhưng các quan vẫn cứ ra lệnh “thi hành án như đã đề ra”. Quân lính khiêng thi thể Đức cha ra pháp trường rồi chém đầu, sau đó đầu của Đức cha được treo nơi công cộng ba ngày, rồi bị ném xuống sông Vị Hoàng.

Đã có những vị tử đạo từ lúc bị bắt cho đến lúc bị chém đầu chỉ trong vòng một ngày. Đã có những vị tử đạo có hành trình truyền giáo gian khó kéo dài trong vài năm. Riêng Đức cha Clêmentê Inhaxiô Y, ngài đã có gần nửa thế kỷ hăng say truyền giáo tại Việt Nam và 43 năm giám mục. Cuộc đời thánh Ignatiô Y gắn liền với giáo phận Đông Đàng Ngoài, nay là năm giáo phận Hải Phòng, Bùi Chu, Bắc Ninh, Lạng Sơn và Thái Bình. Hoạt động của ngài trải dài trên ba triều đại: Thời Cảnh Thịnh, thời Gia Long, và thời Minh Mạng.

Ignatiô Y Delgado sinh ngày 23/11/1762 tại làng Villafeliche, tỉnh Saragozza, miền Aragon, Tây Ban Nha. Ngày kia một người bạn rue cậu đi tu Dòng Đa Minh, Ignatiô Y liền nhận lời. Cậu được vào nhà tập khi 18 tuổi và khấn năm 1781. Đang khi theo học tại đại học Orihuela, Delgado được biết việc truyền giáo của Dòng tại Đông Nam Á. Delgado thấy lòng mình sôi sục ý muốn truyền giáo. Năm 1787, thầy Delgado được thụ phong linh mục. Và năm 1790 cha mới đến được đất truyền giáo cùng với ba thừa sai khác.

Tuy mới tới Việt Nam, nhưng mọi người đã nghe đồn về tài năng và nhân đức của cha Delgado. Các sử gia ghi nhận Đức cha Ignatô Y đã thích ứng được với miền truyền giáo ngay từ những ngày đầu, từ khí hậu, ngôn ngữ đến phong tục và những món ăn địa phương. Chỉ trong 10 năm có hơn 10.000 người lớn xin rửa tội. Con số 114.000 tín hữu khi Đức Cha Y nhận quyền giáo phận đã tăng lên 160.000 vào năm 1815, với gần 800 họ đạo.

Thời Minh Mạng, chiếu chỉ cấm đạo được thực hiện gắt gao. Đức cha Y đã 76 tuổi, được anh em tín hữu khiêng đi trốn đã bị lính nhận ra, đuổi theo và bắt tại chỗ. Họ trói Đức Cha nằm trong võng và cáng về đình làng.

Đức cha được đưa về phủ Xuân Trường, quan Lê Văn Thế truyền nhốt Đức Cha vào cũi gỗ. Không thể kể cho xiết những nỗi khốn cực đức cha phải chịu suốt 43 ngày bị giam trong cũi. Ăn uống thì thiếu thốn, rồi những buổi tra hỏi, những lời sỉ nhục chửi bới, có người còn nhổ nước miếng vào mặt. Sau những buổi hỏi cung, quân lính khiêng cũi ra bỏ ở cửa Tây của thành. Mình ngài lúc nào cũng nhễ nhãi mồ hôi dưới sức nóng mặt trời hoặc lạnh cóng vì sương đêm lạnh lẽo. Ngày 12/07/1838 đức cha đáng kính đã từ trần, sau 43 năm làm Giám Mục.

Hành trình truyền giáo của Đức cha Delgado Y đã cho chúng ta thêm sức mạnh dấn thân, và cho chúng ta tấm lòng biết lưu tâm đến bản chất truyền giáo của Hội Thánh. Công cuộc truyền giáo của Hội Thánh còn bao la, khó khăn còn đầy ắp, chúng ta cùng hiệp dâng lời nguyện xin:

Lạy Chúa Giêsu, con dâng lên Chúa bản thân và công việc của con. Những cố gắng của con và của bao nhà truyền giáo khác. Xin cho con hăng say truyền rao chân lý Chúa, xin cho con không bỏ cuộc, không co rúm trong sợ hãi nhưng biết mạo hiểm dấn thân.

Lạy Chúa Giêsu, xin cho có nhiều bạn trẻ biết khát khao dâng hiến đời mình phục vụ cho việc mở mang nước Chúa. Xin cho các nhà truyền giáo, khi đứng trước những khó khăn, đối diện với thử thách, có được ơn sức mạnh để các ngài vượt qua gian nan bão tố trong cuộc đời, biết vui lòng đón nhận tất cả, luôn nỗ lực không mệt mỏi cho danh Chúa được loan truyền khắp nơi. Amen

Đa Minh Thái Bình, tổng hợp

Tham khảo nguồn tin:  https://hddmvn.net/

http://daminhrosalima.net/