THÁNH GIUSE NGUYỄN ĐÌNH UYỂN

Thầy giảng (1775-1838)

1.  Tiểu sử

Thầy Uyển sinh năm 1775 tại làng Ninh Cường, tỉnh Nam Định, thuộc giáo phận Bùi Chu. Thầy dâng mình vào nhà Ðức Chúa trời từ nhỏ, thầy được cha Nhân chăm sóc. Sau khi cha Nhân qua đời một thời gian, thầy Giu-se Uyển chính thức trở thành thầy giảng và là trợ tá đắc lực của đức cha Hê-na-rết Minh thuộc Giáo phận Đông Đàng Ngoài và được chính thức làm mục vụ

Vào ngày 25-8-1838, theo lời tố cáo, quan quân về bủa vây làng Tiên Chu để bắt đức cha Minh. Vì không bắt được đức cha, quan cho bắt thầy Uyển là người đang điều hành công cuộc truyền giáo tại đây thay cho đức cha. Người ta xích thầy lại, đeo gông vào cổ và dẫn về Hưng Yên.

Trước toà án, nhiều lần thầy bị tra tấn, bị lính khiêng lên và quăng thầy trên thập giá để thầy dẫm chân lên, nhưng lần nào thầy cũng co chân lại để không chạm vào thánh giá. Người ta thay một cái gông nặng hơn rồi tống thầy vào ngục. Trong vòng một tháng, quan dùng mọi biện pháp để dụ dỗ thầy chối đạo, nhưng thầy vẫn cự tuyệt.

Vì tuổi già sức yếu, lại thêm bị nhiều thương tích vì đòn vọt; cổ mang gông quá nặng nề, nên khó đút cơm vào miệng, thầy Uyển bị chết rũ tù trước khi nhận án trảm quyết vào ngày 04-7-1838. Thi hài thầy được mai táng trong nhà thờ Tiên Chu.

Ðức thánh cha Lê-ô XIII đã nâng thầy lên bậc chân phước ngày 27-5-1900. Ngày 19-6-1988, đức giáo hoàng Gio-an Phao-lô II đã suy tôn thầy lên bậc hiển thánh.

2.  Quyết không thỏa hiệp

Thầy sống đạo đức, gương mẫu, trung thành giữ kỷ luật Dòng Ba Đa Minh và tinh thần nhiệt thành tông đồ, với tấm lòng luôn vững tin vào Chúa.

Trong nhiều cuộc điều tra hành hình, quan luôn bắt thầy bước qua Thánh Giá, nhưng thầy nhất mực từ chối. Một lần kia, sau nhiều ngày bị đánh đòn, bị bỏ đói, thầy bệnh rũ liệt gần chết. Quan nhờ người chữa cho thầy tỉnh lại, rồi lại đánh đòn và lại bắt thầy bước qua Thánh Giá. Thầy vẫn một mực cương quyết từ chối. Quan quát lên: “Chỉ một bước là sống, sao ông không chịu?”… Thế rồi, quan truyền cho lính dùng sức mạnh lôi thầy bước qua Thánh Giá, nhưng thầy ngồi bệt xuống đất. Bốn người lính dùng sức mạnh khiêng thầy qua Thánh Giá, thầy co gập chân để khỏi chạm Thánh Giá cách bất xứng, và thầy cầu nguyện xin Chúa giúp sức.

Sau đó thầy bị bỏ đói, bị tra tấn và chết trong tù ngày mùng 4/7/1838. Đức Thánh Cha Lê-ô XIII tôn phong thầy lên bậc chân phước ngày 27/5/1900. Đức Thánh Cha Gio-an Phao-lô II tôn phong chân phước Giu-se Nguyễn Đình Uyển lên bậc hiển thánh, ngày 19/6/1988.

Câu nói “Chỉ một bước là sống, sao ông không chịu?” của quan tòa nói với thánh Giu-se Uyển đáng cho chúng ta suy nghĩ. Trong cuộc sống thường ngày, ranh giới giữa sự sống và cái chết, ranh giới giữa thắng và bại, giữa tội lụy và chiến thắng tội lụy, giữa sự dữ và việc vượt qua sự dữ, giữa ánh sáng và bóng tối, giữa được và mất đôi khi chỉ là một khoảng cách rất ngắn, “chỉ một bước” thôi. Nơi cái ranh giới ấy, có những lúc khoảnh khắc chỉ có một vài giây, một vài phút, khiến cho con người chúng ta không kịp chọn lựa, không kịp phân định và khó có thể sáng suốt.

Câu trả lời của thánh Giu-se Uyển với quan tòa đã chứng minh tình trạng ân sủng và đức tin mạnh mẽ của ngài. Và gương của thánh Giu-se Uyển đã cho mỗi người trong chúng ta bài học. Để nhận diện ranh giới giữa thiện và ác, giữa bóng tối tội lỗi và sự sáng, chúng ta nhất định không chiều theo sự xấu. Hơn nữa, chúng ta cũng phải nhận định rõ ràng về giá trị đích thực của cuộc sống và đích nhắm cuối cùng của đời người. Thánh Giu-se Uyển đã thà hy sinh mạng sống chứ không làm ô danh Chúa.

Tưởng cũng nên nhắc lại lời Đức Thánh Cha Phan-xi-cô để cảm nghiệm và ca ngợi gương anh dũng của thánh Giu-se Uyển: Tôi nhắc lại cho anh em chị em điều tôi đã nói... “Giá trị căn bản của Giáo Hội nằm ở chỗ sống Tin Mừng và làm chứng cho đức tin”.

Cùng với thánh Giu-se Uyển chúng ta nhìn lại mình để sám hối. Đã có những lúc chúng ta yếu hèn không vượt thắng chính mình. Đã có những lúc chúng ta chiều theo điều ác và sự xấu vì chúng ta kém lòng tin. Đã có những lúc chúng ta tìm hư danh cho mình hơn là tìm vinh quang Thiên Chúa. Chúng ta cúi đầu xin Chúa thứ tha và cùng dâng lời cầu nguyện:

Lạy Chúa, Chúa đã ban sức mạnh của Chúa cho thánh Giu-se Uyển để ngài làm chứng cho Chúa trong một hoàn cảnh rất khó khăn. Xin Chúa đỡ nâng phận người yếu hèn của chúng con, để chúng con dám sống cho Chúa và dám chết cho tình yêu của Ngài.

Xin thánh Giu-se Uyển cầu cho chúng con biết can đảm chọn lựa dứt khoát trước những đòi hỏi của đời sống chứng tá bằng một đời hiến thân phục vụ.

Ước gì ngọn lửa đức tin mà thánh Giu-se Uyển đã thắp lên  bằng cuộc sống và cái chết, được bừng tỏa trên đất nước Việt Nam chúng con. Ước gì sự chọn lựa của thánh Giu-se Uyển cũng hướng dẫn chúng con biết chọn lựa chính Chúa trước hết và trên hết. Amen

Đa Minh Thái Bình, tổng hợp

Tham khảo nguồn tin:  https://hddmvn.net/

http://daminhrosalima.net/